Ik droomde van een wolkeloze nacht
Op een avond in september
Ik ging naar buiten en liet al de lichten doven
Toen ging ik liggen in de tuin en keek naar boven
En wist het zeker: zolang de herfstmaan schijnt
Kan de nacht niet donker zijn!
De maan
Zij verlicht de nachten, zij brengt geliefden in vervoering en zij tilt de wereldzeeën op. Voor een rondje om de aarde heeft de maan exact 27 dagen, 7 uur, 43 minuten en 12 seconden nodig. (Enkhuizer Almanak 2023, p. 9)
Je kunt de maan het beste zien als het donker is. Maar wanneer is het ’s nachts nog donker in ons land?
De Japanse schrijver Junichirō Tanizaki (1886-1965) stelde zich in de vorige eeuw die vraag ook al. In 1933 verscheen zijn essay ‘Lof der schaduw’, waarin hij schrijft: “We zijn tegenwoordig zo bedwelmd door elektrisch licht dat we volkomen ongevoelig zijn geworden voor het kwaad van overmatige verlichting.”
“Ik herinner me een (andere) verwoeste nacht van maankijken, het jaar waarin we een boot namen in de nacht van de volle maan en over het meer van de Suma Tempel voeren. ... Maar de rand van het meer was schitterend versierd met elektrische lichten in vijf kleuren. Er was inderdaad een maan te zien, als je je ogen er maar voor spande.”
September is de herfstmaand en vrijdag de 29e is het volle maan. Volgens de Japanners is de volle herfstmaan de mooiste maan van het jaar. Er worden bijeenkomsten georganiseerd om samen naar de maan te kijken. Ik neem mij voor die nacht het licht wat vroeger uit te doen.
(Afbeelding: Shibata Zeshin, Autumn Grasses in Moonlight, Metropolitan Museum of Art, New York)