Op het hek van de begraafplaats in Bleiswijk staan de woorden Memento mori. Het hek zat vaak op slot als ik daar met mijn ouders op bezoek ging, maar je kon de sleutel halen bij een man die naast de begraafplaats woonde.
Als kind vond ik de begraafplaats indrukwekkend, maar die Latijnse woorden begreep ik niet. Toen ik wat ouder werd was mijn interpretatie ervan: gedenk de doden, of gedenk hen die gestorven zijn. Dat leek mij ook logisch want daarvoor ga je naar een begraafplaats dacht ik.
Nu ik wat ouder ben zoek ik op internet naar de betekenis van Latijnse woorden, of ik gebruik een Latijns woordenboek. In Wikipedia lees ik dat Memento mori traditioneel vertaald wordt als Gedenk te sterven of Denk eraan te [moeten] sterven. Vrijere vertalingen zijn Bedenk dat u sterfelijk bent of Denk aan je eigen sterfdag. Het is het devies van de trappistenorde.
Vandaag tijdens het wandelen schoten die woorden mij te binnen. Waarom weet ik niet, maar ik telde de lettergrepen en besefte dat ik er een haiku van kon maken.
Ook las ik vandaag het gedicht A Litany for Survival van Audre Lorde. Dat eindigt met de woorden:
|
It is better to speak remembering we were never meant to survive |
Ook zij besefte blijkbaar dat wij sterfelijke wezens zijn.
Memento mori
omdat wij menselijk zijn -
gedenk het sterven.
